herritarrei informazio egokia emanez, herritarrak proposa­
menak egitera bul­tzatuz eta erakundeekin lan egin dezala
bul­tzatuz, baita arauak sor­tzeko prozesuetan eta politika
publikoak planea­tzeko eta ebalua­tzeko faseetan lagun­
tzera ere.
Lege aurreproiek­tuaren edukiaren justifikazioa.
Lege-testuaren asmoa herritarrek arazo publikoetan parte
har dezatela bul­tza­tzea da, bai norbanakoaren ikuspegi­
tik bai taldearen ikuspegitik. Taldeen kasuan “erakundeen
parte har­tzea” deri­tzona bazter­tzen da. Az­ken hori sin­
dikatuei eta enpresaburuen elkarteei dagokie eta, jatorri
konstituzional bera daukaten arren (Konstituzioaren 9.2
artikulua), beste bide ba­tzuetatik jorra­tzen da. Herritarrek
politika publikoen formulazioan, jarraipenean eta ebalua­
zioan parte har dezatela nahi da, hartara ezarrita dauden
prozeduretatik kanpo. Horretarako, testuak parte har­tzeko
zenbait mekanismo eta tresna aipa­tzen ditu. Az­kenik, he­
rritarren artean parte har­tzeko kultura eta ohitura ba­tzuk
sorrarazi nahi dira, zeharka, informazioa eta kontu ematea
bul­tzatuz, eta zuzenean, herritarren parte har­tzea susta­
tzeko berariaz­ko neurrien bidez.
Atariko titulua. Xedapen orokorrak (1. artikulua.- Xedea)
a) Herritarrek informazio publikoa eskura dezatela susta­
tzea, publizitate ak­tiboaren prin­tzipioa sendotuz.
b) Herritarrak gobernuaren plangin­tzaz eta bere konpromi­
so estrategikoez informa­tzea.
c) Politika publikoen ebaluazioa susta­tzea, bi alderditan:
ebalua­tzeko betebeharra eta ebaluazioaren emai­tzak jaki­
narazteko betebeharra.
d) Arazo publikoetan eran­tzukizun partekatuaren parte
har­tzeko kultura eta ohiturak sor­tzea mesede­tzea, bai he­
rritarren artean bai administrazioan.
■
■
G
iza Eskubideen Adieraz­pen Uniber­tsala
Hi­tzaurrea
:
Nazio Batuetako herriek Gutunean gizakiaren
fun­tsez­ko eskubideetan, per­tsonaren duintasunean eta
balioan, eta gizonen eta emakumeen eskubide berdin­
tasunean duten fedea berre­tsi dutenez gero, eta gizarte
aurrerapena susta­tzeko eta bizi­tza-maila askatasun kon­
tzeptu zabalago baten barruan handi­tzeko erabakia hartu
dutenez gero:
7.
art
.
Denak dira berdinak legearen aurrean eta, bereiz­
ketarik gabe, legearen babes berbera jaso­tzeko eskubidea
dute. Denek adieraz­pen hau urra­tzen duen bazterketa oro­
ren aurrean babesa jaso­tzeko eta bazterketa hori sor­tzeko
probokazioen aurkako babesa jaso­tzeko eskubidea dute.
21.1.
art
.
Per­tsona orok bere herrialdeko gobernuan par­
te har­tzeko eskubidea dauka, zuzenean edo askatasunez
hautatutako ordez­karien bidez.
21.2.
art
.
Per­tsona orok bere herrialdeko fun­tzio publikoe­
tan sar­tzeko eskubidea du, aukera berdintasunean.
27.1.
art
.
Per­tsona orok komunitateko bizi­tza kulturalean
askatasunez parte har­tzeko, arteaz goza­tzeko, eta zien­
tziaren aurrerapenean eta hortik erator­tzen diren onuretan
parte har­tzeko eskubidea du.
■
■
NBEko Giza Eskubideen Kon­tseilua: Interneten
adie­raz­pen askatasunari buruz­ko ebaz­pena
Errelatore bereziak iri­tzi eta adieraz­pen askatasunerako
eskubidea susta­tzeari eta babesteari buruz egindako txos­
tenak kontuan izanik (Giza Eskubideen Kon­tseiluari ba­
tzarren 17. denboraldian eta Ba­tzar Orokorrari ba­tzarren
66.
denboraldian aurkeztuak), Interneten adieraz­pen aska­
tasuna dela-eta:
1.
Adierazten du per­tsonen eskubideak Interneten ere
babestu behar direla
,
bereziki adieraz­pen askatasuna,
mugak kontuan izan gabe eta hauta­tzen den edozein
prozedura erabiliz aplikatu behar dena, Giza Eskubideen
Adieraz­pen Uniber­tsalaren 19. artikuluaren arabera eta
Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Itunaren arabera;
2.
Interneten mundu osoko izaera eta izaera irekia
aitor­tzen ditu, garapen
mota guztietarako
aurrerapenak
az­kar­tzeko indar bul­tza­tzailea den aldetik
;
3.
Estatuei dei egiten die Interneteko sarbidea susta­
tzera eta erraztera, eta nazioarteko lankide­tzan ari
daitezen
,
komunikabideak eta informazio eta komunikazio
zerbi­tzuak herrialde guztietan gara­tzeko;
4.
Prozedura bereziak
beren egungo agintaldietan
auzi
hauek kontu izatera anima­tzen ditu
,
egokia den mo­
duan;
5.
Giza eskubideen sustapena, babesa eta gozamena
azter­tzen jarrai­tzea erabaki­tzen du, adieraz­pen aska-
tasuna (Interneten eta beste teknologia ba­tzuetan
)
barne, baita Internet giza eskubideak gara­tzeko eta gauza­
tzeko tresna garran­tzi­tsua nola izan daitekeen ere azter­
tzen, bere lan-programaren arabera.
■
■
Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Ituna
3.
art
.
Itun honetan parte har­tzen duten estatuek gizonei
eta emakumeei berdintasuna bermatu behar diete itunean
aipatutako eskubide zibil eta politiko guztiak goza­tzeko or­
duan.
25.
art
.
Herritar guztiek, 2. artikuluan aipatutako bereiz­
ketak egin gabe, eta behar ez den murriz­penik gabe, on­
doko eskubide eta aukera hauek izango dituzte:
a) Arazo publikoen zuzendari­tzan parte har­tzea, zuzenean
edo askatasunez hautatutako ordez­karien bidez;
b) Aldian behin egiten diren hauteskundeetan boz­ka­tzea
eta hautatuak izatea. Hauteskundeak benetakoak izan be­
har dira, sufragio uniber­tsal eta berdinez egin behar dira,
eta botoa isilpekoa izan behar da, hautesleek nahi dutena
hauta­tzen dutela berma­tzeko;
c) Berdintasun baldin­tza orokorretan, beren herrialdeko
fun­tzio publikoetan sartu ahal izatea.
26.
art
.
Per­tsona guztiak berdinak dira legearen aurrean
eta, bereiz­ketarik gabe, legearen babes berbera jaso­
tzeko eskubidea dute. Horri dagokionez, legeak bereiz­keta
oro debekatuko du eta per­tsona guztiek babes berdina
eta eraginkorra daukatela bermatuko du, arraza, kolorea,
sexua, hiz­kun­tza, erlijioa, iri­tzi politikoak edo bestelakoak,
jatorri nazional edo soziala, posizio ekonomikoa, jaio­tza
edo bestelako gizarte-inguruabarrak bereiz­ketak egiteko
arrazoi izan ez daitezen.
■
■
Eskubide Ekonomiko, Sozial eta Kulturalen Na-
zioarteko Ituna
Hi­tzaurrea:
Itun honetan parte har­tzen duten estatuek,
kontuan har­tzen dute Nazio Batuen Gutunean aipatutako
prin­tzipioekin bat etorriz askatasuna, justizia eta bakea
munduan lor­tzearen oinarria gizakien familiako per­tsona
E-
inklusioa
eta
E
uskadin
herritarrek
ikt
en
bitartez
gizartean
eta
eremu
publikoan
parte
hartzea
182
(
V). ERANSKINAK
V
Aurrekoa
ikusi