dituzten funtzioak beraiek soilik bete ditzaketen neurrian,
herri administrazioak horiek babestu beharko ditu, kos-
tuak konpentsatuz eta erraztasunak jarriz, baliabide eta
zerbitzuak tarteko
.
Esate baterako, erakunde publikoek bermatu egin beharko
dute ezkontza bidez araututako bikoteek eta ezkontza bidez
araututa ez daudenek eskubide berdinak dituztela, eta, era
berean, politika eraginkorrak antolatu beharko dituzte, fa-
miliak nahi bezala gara daitezen (tamainari, antolaketari eta
bizikidetza-ereduari dagokienez). Hori horrela, beren fun
tzioen garapena babestu beharko dute, neurri eta baliabide
ekonomiko eraginkorren bidez.
Are gehiago, egungo beharrizanetara egokitzen den eta ba-
liabide nahikoak dituen familiei laguntzeko politika eraginkor,
integral eta malguaren bidez soilik lortuko da beste herrial-
de batzuetako esperientziak islatzen duen bezala egungo
biztanleriaren zahartzeari buelta ematea eta egungo gizarte-
babeseko sistema iraunkor bihurtzea.
Familiei laguntzeko politika zehatzak babestu eta
garatzeko bidean, EAEn azken urteetan legegintza-
esparru aurreratua ezarri da familia-aniztasunaren
eskubideei eta aitortzari dagokienez.
Familiei laguntzeko politikak ezartzeko urrats garrantzitsua
familien beharrizan berrietara egokitutako legegintza-esparru
bat finkatzea da.
EAEk apurka-apurka familiaren ikuspegia sartu du bere
araugintzan. Hasiera batean arreta publikoko sistema bakoi
tzak bere helburu, zerbitzu, egitura eta antolaketa propio eta
partikularrak zehaztu zituen, baina azken urteetan hedatu
egin da zerbitzu hauek emateko moduak familiengan edo
familia desberdinen beharrizan desberdinetan duen eragina,
eta, horretarako, banakakoen araberako erantzunak ematen
dituen korronte bat sustatu da, banakakoen ikuspegitik ere
eskatu dena.
Berez, familien gaineko araudi esparru propio eta berria
izateak (familiei laguntzeko 13/2008 Legearekin eta haren
garapen-tresnekin bat) familiei laguntzeko politika propioa
ezartzeko aukera ematen du, nahiz eta oraindik ez daukan
bere eragina areagotzeko nahikoa neurri.
Euskal legegintza-esparrua aztertuta ondorioztatu daitekee-
nez,
jauzi nabarmena egon da familia desberdinak dau-
dela aitortu eta horiek babesteko orduan
.
Hala bada, gure
autonomia-erkidegoan gizarte-aldetik aurreratuta dagoen
legegintza-egitura bat ezarri da esparru europarraren ba-
rruan, batez ere askatasun afektibo eta sexualaren gaineko
eskubideei dagokienez, edo mendetasunari, babes faltari eta
bazterkeriari arreta emateko gizarte-zerbitzuen gaineko es-
kubideei dagokienez.
Edonola ere, egia da Euskadin oraindik ere
alderdi ahulak
daudela, esaterako familia, lana eta bizitza pertsonala
gogotik uztartzen dela sustatzeko tresna eraginkorrak
garatzearen aldeko apustu publiko oraindik eskasa
,
tresna gakoa dena biztanleria-piramidearen aldaketan eta
garapen eta eragin handienetako elementua dena Europa
mailan.
Gizartearen eta familien etengabeko bilakaera eta eral-
daketaren ondorioz
,
gizarte-aldaketen arabera
garatzen
eta egokitzen den lege-esparru batek
soilik ezarriko du
jarduera-testuinguru egokia, EAEko familien beharrizanei
erantzun eraginkorrak emateko politika publikoak ahalbide-
tuko dituena.
Era berean, araudi-esparru honen garapenaz gain,
tresna
eraginkorrak
ezarri behar dira,
aurrekontu-hornidura na-
hikoekin
familiei laguntzeko babes zehatzak antolatu daite-
zen batez ere haurren esparruan. EAEn, hain zuzen ere,
inplikazio baxuagoa dago eremu horretan, herrialde europar
gehienen aldean.
2.
Familiei laguntzeko politiken
ezaugarri nagusiak EAEn
Egindako diagnostikoa kontuan hartuta, hainbat ezauga-
rri ezar daiteke, familiei laguntzeko sistema euskaldunaren
ezaugarri nagusi gisa:
Ĥ
Ĥ
Familiaren ikuspegia oraintsu hartu da kontuan
erakundeetan eta oraindik eragin urria dauka;
halaber, eragin altuko sektore-politiketan fami-
liaren ikuspegia falta da
EAEk oraintsu sartu eta garatu du familiaren
ikuspegia bere politika publikoetan, baina oraindik
baliabide gutxi dauzka garatzeko orduan eta lidergo-
arazoak ditu familiengan eragin altua duten politikak
ezartzeko orduan.
Politika publikoetan oraintsu antolatu da erakunde instituzio-
nal bat da, familiaren ikuspegia zeharka sartzea ahalbidetu
duena.
Izan ere, mende berriaren hasieran, (Eusko Jaurlaritzako
Familia Zuzendaritza eta familiei babesteko lehen erakun-
de arteko planak sortuta) eta batez ere 2008. urtetik aurrera
(13/2008
Legearekin eta haren garapenarekin, eta batez ere
erakunde arteko III. planarekin) familien arloko espazio pro-
pio bat ezarri da, bai antolakuntza-mailan, bai neurri materia-
lak abiarazteari dagokionez.
Hala ere, garapen hori oraindik hasi berria da:nahiz eta lege-
esparruak ezartzen duen familiei laguntzeko politikek zein no-
rabide hartu behar duten, oraindik ere neurri propio garrantzi
tsuak falta dira eta zailtasun objektiboak daude erakundeen
sare konplexu honetatik (EAEkoa kasu) jarduteko, batez ere
lurralde historikoei eta tokiko erakundeei dagokienez.
Esan genezake, bestalde, oraindik ere Familia Politikarako
Zuzendaritza berariaz aitortu behar dela familiei laguntzeko
politikak zeharkako bihurtzeko bidean eta, prozesu horretan,
nahitaez uztartu behar direla neurri zuzen propioak eragin
F
amiliei
laguntzeko
politikak
E
uskadin
:
azterketa
eta
proposamenak
106
(
VI). Familiei laguntzeko politiken euskal sistemaren balorazio kritikoa EAE
n
.
Ondorioak
VI
Aurrekoa ikusi