Hurbilketa estatistikoa
Estatistika oso tresna baliagarria da familien egoerara hurbil­
tzeko eta, hori oinarri hartuta, aipatu familiei lagun­tzeko
politiken behar bezalako konfigurazioa mahaigainera­tzeko.
Ildo horretan, estatistikak, besteak beste, familia-ereduei,
bilakaerari, garran­tzi demografikoari eta egoera sozioeko-
nomikoari buruz­ko informazio eguneratua ematen digu.
Horretarako, estatistika gizarte-antolamendu moduen aniz­
tasunera egokitu behar da –familia nuklearrak, guraso baka-
rreko familiak, kide bakarrekoak, berreraikitakoak, sexu be-
reko edo desberdineko per­tsonek osatutakoak– eta, hala,
gizarte-egoera ahalik eta modu fede-emailean erregistra
daiteke.
Oso lotuta dago soziologiarekin, baita arauz­ko ikuspegia-
rekin ere. Izan ere, sailkapenak eta adierazleak estatistika-­
sailkapenei bakarrik gehi­tzen zaiz­kie, gizarte– eta lege-mai-
lan onar­tzen baitira, aurreko bi ikuspegietan adierazi den
moduan. Beraz, esan genezake estatistikak ez duela baka-
rrik gizarte-aldaketa isla­tzen, az­ken horren isla baita.
Familia-moten hainbat sailkapen daude, sailkapenerako iriz­
pide ohikoenetako bat familia-nukleoa egon edo ez egotea-
ren arabera zenbait tipologia ezar­tzen dituena bada ere, eta
hori bat dator ahaidetasun lotura estuenetara mugatutako fa-
miliaren ikusmolde modernoarekin (aita/ama eta seme-alaba
harremanak).
Lotura kopuruaren arabera, familiek nukleo bat edo ba­tzuk
izan di­tzakete eta, hala, familia nuklearra, guraso bakarre-
ko familia (ama edo aitak seme-alabekin osatutako familia-
nukleoa), handitutako familia (edozein motatako familia-
nukleoa eta ahaidetutako per­tsona batekin edo gehiagorekin
bizi dena) eta familia polinuklearrak (bi familia-nukleo edo
gehiago) ditugu. Horrez gain, familia­tzat jo­tzen dira (autore
askok ez bezala) nukleorik ez duten horiek (per­tsona baka-
rrekoak).
EAEn EUSTAT ardura­tzen da familiak zenba­tzeaz
biz­tanleen
eta e­txebizi­tzen
erroldaren bidez, baita
inkesta demografikoa
egiteaz ere. Organismo horrek emandako definizioa kontuan
hartuta, familia da
“
oro har ahaidetasun-harremanagatik,
dela odolez­koa edo politikoa (maila alde batera u­tzita), lotuta
dauden per­tsonak, elkarrekin bizi direnak eta e­txebizi­tza bat
osorik okupa­tzen dutenak”
(
EUSTAT, 2012a).
EUSTATekin batera, Eusko Jaurlari­tzako Enplegu eta Gizar-
te Politikarako Sailak
e­txebizi­tzetako inkesta
(2004)
egin du.
Horrek tamainaren eta osaeraren arabera e­txebizi­tzen eta
familia-unitateen sailkapenari buruz­ko oinarriz­ko informa-
zioa eman du eta e­txea eta familia termino berdin­tsuak direla
ondorioz­tatu du.
(9.
taula)
Familia eta etxearen sailkapena tresnaren
arabera
BIZTANLEEN ETA ETXEBIZITZEN
ERROLDA
ETXEBIZITZETAKO INKESTA
Pertsona bakarreko familia:
pertsona bakarra da eta ez du
nukleorik
Pertsona batek osatutako etxea:
pertsona
batek osatutakoa
Osatutako familia:
ez du familia-
nukleorik eta ahaidetuta dauden edo
ahaidetasunik ez duten bi pertsona
edo gehiagok osatzen dute
Familiakoak ez diren pertsona anitzeko
etxea:
ahaidetasunik ez duten bi pertsona
edo gehiagok osatutakoa
Nukleorik ez duen familia-etxea:
ahaidetasuna duten bi pertsona edo gehiago,
baina seme-alabatasun– edo
ezkon-harremanik gabe
Seme-alabarik ez duen familia-
nukleoa:
seme-alabarik ez duen
bikote batek osatutako familia-
nukleoa
Guraso izan aurretiko ezkon-etxea:
seme-
alabak jaio aurretik bikoteak osatutako
familia-nukleoa bakarrik
Guraso izan osteko ezkon-etxea:
seme-
alabak dituen bikoteak osatutako familia-
nukleoa, elkarrekin bizi ez dena seme-alabak
emantzipatu egin baitira
Seme-alabak dituen famila-
nukleoa:
seme-alabak dituen bikote
batek osatutako familia-nukleoa
Gurasoen ezkon-etxea:
mendeko seme-
alabak dituen baina elkarrekin bizi ez diren
bikote harremanean sortutako familia-
nukleoa
Guraso bakarreko familia:
seme-
alabak dituen aita edo ama batek
osatutako familia-nukleoa
Guraso bakarreko etxea + ezkon osteko
etxea:
bikotekide bat hiltzearen ondorioz edo
dibortzio baten ostean seme-alabak dituen
eta elkarrekin bizi den familia-nukleoa
Ezkon-etxea ez dena:
guraso bakarreko
familia-nukleoa (ez bikotekideetako bat hil
delako edo dibortziatu izanagatik), seme-
alabekin bizi dena (mendetasuna izanda edo
izan gabe)
Handitutako familia:
Edozein
motatako familia-nukleoa,
ahaidetasuna duen pertsona bat edo
gehiagorekin biziz
Aurreko hiruretan gehi daiteke
Familia polinuklearra:
bi familia-
nukleo edo gehiago
Etxe polinuklearra:
bi nukleo edo gehiagok
etxea partekatzen dutenean
Iturria:
EUSTAT
(2012
a).
Ikus daitekeen moduan,
ahaidetasun loturak, bizi­tza par-
tekatu edo elkarrekin bizi­tzea eta e­txebizi­tza okupa­tzea
familia terminoa xeda­tzeko kontuan har­tzen diren hiru alderdi
garran­tzi­tsu dira, EAEren esparru autonomikoan erabilitako
estatistikaren ikuspegitik.
Halaber, ikus daiteke estatu– eta autonomia-mailako hainbat
estatistika-iturrik4 familiari zuzenean edo zeharka eragiten
dioten
dimen­tsio
berriak gehitu dituz­tela informazioa bildu
ostean. Hala, beharrez­koa da informazioa bildu eta ain­tzat
har­tzea ez bakarrik familien egoeraren, haien premien eta
az­terketa ebolutiboen premien berri eduki­tzeko; fun­tsez­
koak baitira bitarteko, politika eta zerbi­tzu publiko egokiak
eta eraginkorrak artikula­tzerakoan. Horrela, esan dezakegu
EAEn euskal familien egoera zenbatu eta azal­tzen duten 135
adierazle daudela guz­tira, fun­tsez­ko az­terketaren hainbat
dimen­tsio gehi­tzen dituz­ten sei esparru oinarri hartuta:
4
Eusko Jaurlari­tza
(2012
a).
F
amiliei
laguntzeko
politikak
E
uskadin
:
azterketa
eta
proposamenak
32
(
I). Familia eta politika publikoak. Esparru kontzeptuala
I
Aurrekoa ikusi