hutsak mobilizatzea du helburu eta Etxebiden izena eman-
da dauden, diru-sarrera gutxi dituzten eta jabetzan etxebizi
tzarik ez daukaten pertsonei zuzentzen zaie.
4.5.
Bestelako jardun-eremuak
Lau arlo horiek familietan eragin altua daukaten neurriei
dagokienez erreferentzia-puntuak diren arren, ezin da alde
batera utzi Familiei Laguntzeko 13/2008 Legearen jarraibi-
deekin lerrokatuta dauden eta garraioarekin, kirolarekin, ai-
siarekin eta kulturarekin zerikusia daukaten ekintzak ere ba-
daudela.
Esate baterako,
garraio publikoari
lotuta, Eusko Jaurlari
tzaren, foru-administrazioen eta udal-administrazioen es-
kumenekoak diren linea erregularretan familia ugarien eta
egoera bereziki ahulean daudenen aldeko tarifa-erregimen
berezi bat dago. Hain zuzen ere, neurri horiek Familiei Lagun
tzeko 13/2008 Legearen nahiz aurreko araudien bidez bi-
bliografian kontsulta daitezke antolatzen dira.
Era berean, garrantzitsua da
aisiarako, kulturarako eta
astialdirako udal-programak
jasotzea, beraien helburuaz
gain kasu batzuetan bateratzen laguntzeko lana egiten bai-
tute. Dokumentazioaren analisitik eta landa-lanean udalekin
izandako elkarrizketetatik ondoriozta daiteke gutxienetan
sartu dela familiaren bateratzearen ikuspuntua programa eta
zerbitzu horietan.
5.
Ondorioak
1.
Oraintsu sortu da politika publikoetan familiaren ikus-
pegia zeharka sartzea ahalbidetu duen
erakunde ins-
tituzionala
.
Izan ere, mende berria hasi arte (Familia Zuzendaritza eta fa-
miliei babesteko lehen erakunde arteko planak sortuta) eta
batez ere 2008. urtetik aurrera (13/2008 Legearekin eta haren
garapenarekin, eta, batez ere, erakunde arteko III. planare-
kin) ezarri da espazio propio bat, bai antolakuntza-mailan,
bai neurri zehatzei dagokienez.
Hala ere, oraindik ere garapena hasi berri dago. Izan ere, na-
hiz eta legezko esparruak ezartzen duen familiei laguntzeko
politikek zein norabide hartu behar duten, oraindik ez dauka
neurri propio garrantzitsurik eta zailtasun objektiboak ditu
euskal erakunde-sarean jarduteko, lurralde historikoen eta
tokiko erakundeen eskumenei dagokienez.
Familia Politikarako Zuzendaritzaren lidergoan inplikatutako
gainerako agenteen (sozialen eta instituzionalen) eskutik
familiei laguntzeko politiketan zeharkakotasuna lantzeko
orduan aitorpen urria egon dela ere esan genezake. Azken
horiek, izan ere, uztartu egin behar dituzte beren neurri zuze-
nak, familien gaineko eragina kontuan hartzen duten beste-
lako sektore-neurriekin.
Hezkuntza, zerga, gizarte-zerbitzu, etxebizitza, garraio eta
abarren gaineko politikaz ari gara, eta, EAEren kasuan,
erakunde-eremu desberdinek kudeatu ditzakete: maila
autonomikoan, foralean edo/eta tokikoan. Horrenbestez,
pertsona eta familien beharrizanak, sektoreen arabera eta
bakoitzak bere ikuspegitik, lantzen dituzten administrazio,
organo eta administrazio-unitate desberdinen arteko koordi-
nazio urria defizit historikoa da.
Koordinazio-falta hori lotuta dago, besteak beste, familian
gutxi oinarritu den eta baliabide urriak dituen (Europako
urrienen artean) estatu-eredu bat izatearekin, administra-
zio eta lurralde historiko bakoitzak egindako banakako lan
historikoarekin (beren kabuz garatu dituztelarik tokiko eta
lurraldeko errealitate bakoitzera ondoen egokitzen ziren ba-
liabideak), EAEko eskumen-ereduarekin (eta haren ondorioz
ko egitura antolatzailearekin) eta lehen aipatutako zeharkako
ikuspegi-faltarekin.
Hori guztia dela eta, hiritarrek zatituegi ikusten dituzte fami-
liei laguntzeko politikak, bai horien aurkezpenari dagokionez,
bai baliabideak eskuratu eta erabiltzeko tramiteei buruzko
orientazio eta jarraibideak emango dituen informazio batera-
tuko zerbitzu-faltari dagokionez.
2.
EAEn
kostuak konpentsatzeko politiken
uniber
tsaltasun-falta agerian geratzen da neurri ekonomikoen
sistema dualean. Alde batetik, erlazionatutako arazorik
gabeko familiek konpentsazio ekonomikoak jasotzen
dituzte
zerga klasikoaren bidez
(
batez ere, PFEZen ai-
torpenaren bidez) eta arrazoi sozioekonomikoen ondo-
rioz baztertuta edo bazterkeria-arriskuan dauden fami-
liei, aldiz, diru-sarrerak bermatzeko sistemak ematen die
arreta. Gainera, bi sistema horiek ez dira era bateratuan
diseinatu, eta, ondorioz, sistemaren koordinazioa eta
ikuspegi integrala murriztu egiten dira.
Ahulezia-egoeran ez dauden familia gehienek prestazio eko-
nomikoak jasotzen dituzte familiarekin lotuta, batez ere zer-
gen bidez (PFEZ bezalako zergen gaineko kenkarien bidez).
Sistema honek ahulezia nabarmena dauka. Izan ere, desgra-
bazioak egiteko diru-sarrera nahikoak dituzten familiek soilik
erabil dezakete sistema eraginkortasunez, eta, beraz, ez
tabaidagarria da ea sistema nahikoa mailakatua den eta zein
neurritan alda litekeen, berau unibertsalizatu ahal izateko.
Bestalde, familientzako a
ldizkako transferentzia uniber
tsalen pisua
oso urria da; funtsean, seme-alabak dituzten
familientzako laguntza ekonomikoei buruzko 255/2006 De-
kretuko laguntzak dira.
3.
Nahiz eta
familia, lana eta bizitza pertsonala uztar
tzea
erkidego-zuzenbidearen eremutik gehien jorratu
den gaietako bat izan den, EAEk neurri gutxi garatu ditu
eremu honetan eta orain dela gutxi gainera.
Hala ere, elementu hori funtsezkoa da belaunaldi-errelebu-
rako, familien babes integral, koordinatu eta bitarteko na-
hikodunaren estrategiaren aldeko apustu indartsu eta argia
egin duten herrialdeak soilik izan baitira gai jaiotza-krisiari
aurre egiteko eta beren biztanleria-piramidea zuzentzeko.
Errealitate hori, hain zuzen, larria da Europa osoan eta batez
ere EAEn.
F
amiliei
laguntzeko
politikak
E
uskadin
:
azterketa
eta
proposamenak
70
(
IV). EAE
n
familiei laguntzeko politika publikoak
IV
Aurrekoa ikusi