3.
Familiei laguntzeko politiketako
gastu publikoak Europan
Europako ongizate-ereduek intentsitate desberdinak ematen
dizkiote familia osatzen duten taldeen arretari. Horrenbestez,
arreta-maila desberdinak
daude eta batzuk beste batzuk
baino arreta hobea eskaintzen dute, ereduaren arabera (eta,
ondorioz, herrialdearen arabera).
Horrenbestez, herrialde batzuen arreta-gune nagusia adineko
pertsonak edo ezintasuna izan litezke, eta haurrengan arreta-
maila baxuagoa jarriko litzateke; beste eredu batzuek, aldiz,
arreta parekideagoa ematen diete hiru azpi-talde horiei.
Europako erradiografia konparatiboa egiteko, txosten ho-
netan egiturazko bi adierazle aztertuko dira, ahalegin pu
blikoaren ikuspegi absolutu eta erlatiboa eskaintzen dutela
uste baitugu:
¦
¦
Alde batetik,
herrialde bakoitzaren ahalegin erlatiboa
aztertu da, eta, horretarako, herrialde bakoitzak hiru espa-
zio horietan familiari eskaintzen dion
BPG portzentajea
hartu da oinarritzat. Hala, herrialde bakoitzak bere esku-
menen harira egiten duen ahaleginarekin alderatu daiteke.
Adierazle honetan herrialde bakoitzaren lehentasunak iku-
si ahalko ditugu, eskuragarri dauden baliabideen barruan.
¦
¦
Bestetik, herrialde bakoitzak hiru eremu horietan
per cį-
pita eskaintzen dituen baliabideak
aztertu dira,
familiei
laguntzeko politika publikoek balio absolututan duten
eraginaren
ikuspegia eduki ahal izateko. Adierazle ho-
rrek, hain zuzen, herrialde bakoitzaren benetako gaita-
suna erakutsiko digu (eta bere lehentasunekin alderatu
ahalko dugu).
Egiturazko adierazle hauen azterketari esker, herrialde
bakoitzeko orientazioari eta lehentasunei buruzko galderak
erantzun ahalko ditugu familia osatzen duten kolektiboei
dagokienez, baita EAEk dimentsio horiekin lotutako espazio
europarrean okupatzen duen tokia ere.
Aurretiazko gogoeta metodologiko batzuk
Familiei laguntzeko politiken egiturazko adierazleak aztertu
baino lehen, aurretiazko hiru gogoeta metodologiko hartu
behar dira kontuan, azterketa konparatiboaren azken emai
tza baldintzatzen baitute eta kontuan hartu behar baitira
dagokion balioa emateko orduan:
¦
¦
Kolektibo desberdinen azterketa.
Txosten honek azter
tzen duen xedeari jarraiki, haurtzaroa, ezintasuna eta
mendetasuna eta adineko pertsona azpi-kolektiboak
aztertzea erabaki da (lehendabizi banaka eta gero aldera-
tuta), ikerketa-taldearen ustez familiaren esparruan eragin
gehien izan dezaketen hiru egoerak baitira.
¦
¦
Datuen antzinatasuna.
Jarraian ikusiko denez (eta
txosten honen aurreko kapituluetan adierazi dugunez),
datuen egunerokotasuna ez da egokiena. Izan ere, orain
tsu (2013) argitaratu diren datuak diren arren, datuok
2008
eta 2009. urteetan jaso ziren. Antzeko azterlanek
datu zaharragoak ere erabiltzen dituzten arren, azken
urteetan krisi ekonomikoaren eragina oso garrantzitsua
izan da herrialde europarretan eta gizarte-babeseko sis-
temak jasan dituzten aldaketak ere oso esanguratsuak
izan dira.
¦
¦
Datuen alderagarritasuna.
Metodologiari dagokionez,
gehien alderatu daitezkeen iturriak erabiltzeko ahalegin
handia egin den arren (SEEPROS metodologia europarra),
barne-desberdintasunak daude bilketan, herrialdearen
arabera
44
.
Hori guztia dela eta, datu hauek erreferentzia
gisa ulertu behar dira, akatsik gabeko errealitate ordez,
herrialde bakoitzaren barne-antolaketaren arabera kasu
nazional batean jaso daitezkeelako eta ez beste batean
45
.
Jasotako item nagusiak honakoak dira:
(11.
taula)
Estatistika-itemen azterketa konparatiboa,
estatistika-motaren arabera
Haurtzaroa
(
SEEPROS funtzioa:
familia eta seme-alabak)
Ezintasuna
(
SEEPROS funtzioa:
ezintasuna)
Adineko pertsonak
(
SEEPROS funtzioa:
zahartzaroa)
Diru-laguntzak
?
Prestazio familiarrak
?
Amatasun eta
aitatasun-baimena
?
Beste onura ekonomiko
batzuk (familientzako
transferentziak)
?
Ezintasunaren ziozko
pentsioak
?
Gaixotasunaren ziozko
pentsioak
?
Beste onura ekonomiko
batzuk (familientzako
transferentziak)
?
Pentsioak
?
Beste onura ekonomiko
batzuk (familientzako
transferentziak)
Programak eta zerbitzuak
?
Arreta-sistema
formalak (zentroak eta
programak, etab.)
?
Arreta-sistema ez
formalak (etxeko
zaintza, etab.)
?
Gauzazko beste
prestazio batzuk
?
Egoitza-zaintza
?
Etxez-etxeko laguntza
?
Errehabilitazio-
zerbitzuak
?
Gauzazko beste
prestazio batzuk
?
Egoitza-zaintza
?
Etxez-etxeko laguntza
?
Gauzazko beste
prestazio batzuk
Iturria: bertan egina, EUSTAT (2010c), EUROSTAT (2013) eta OCDE
(2013)
oinarri hartuta.
44
EUROSTAT, OCDE eta EUSTAT-en orri metodologikoek da-
tuak biltzeko prozesu bakoitzeko berezitasun eta salbues-
pen ugari adierazten dituzte. Izan ere, herrialde bakoitzean
antolaketa desberdinak daude eta, batez ere, ulermen eta
ikuspegi desberdinak. Horren ondorioz, hain zuzen ere, hez
kuntzarekin lotutako elementuak kanpoan gelditu behar izan
dira, datu-bilketan akordio metodologikorik lortu ez delako.
Era berean, ezintasun edo mendetasunean edota adineko
pertsonengan item jakin batzuk sartzea herrialde bakoitzak
bere gizarte-arretarako ereduaren gainean duen ikuspegiaren
araberakoa da eta, ondorioz, desadostasunak sortzen dira
alderatzeko orduan.
45
Arazo metodologiko honen adibide argi bat 4. kapituluan
izaera bikoitzeko (adibidez, hezkuntza eta uztartzea) zerbitzu
gisa aipatzen genituen elementuekin lotuta dago. Haurresko-
lek, esaterako, aldaketak eragiten dituzten datu-bilketan. Izan
ere, gizarte-eskumenetik eskaintzen badira, kasu nazional ja-
kin baterako jasoko dira, eta hezkuntza-eskumenetik eskain
tzen badira (EAEren kasuan bezala), aldiz, kanpoan geldituko
dira.
77
F
amiliei
laguntzeko
politikak
E
uskadin
:
azterketa
eta
proposamenak
V
(
V ) . 3 .
FA M I L I E I L A G U N T Z E K O P O L I T I K E TA K O G A S T U P U B L I K O A K E U R O PA N
Aurrekoa ikusi