EAEko adineko per­tsonen gaineko gastu pu­blikoaren
dimen­tsioak
garran­tzi bikoi­tza
dauka gaur egun. Izan
ere, familien ezinbesteko euskarri bihurtu da egungo krisi-
egoeran (arrazoietako ba­tzuk txosten honetako bigarren
kapituluan identifikatutakoen artean daude), gizarte-sareak
aho batez adierazten duen bezala, adineko per­tsonak
“
kasu
askotan beren familien euskarri ekonomiko eta emozional na-
gusi izatera pasa dira”
eta beraiek ardura­tzen dira
“
hipotekak
ordain­tzeaz, seme-alaba eta biloben elikaduraz eta eskola-
materialaren, arroparen edo jantokiaren fak­tu
rak ordain­tzeaz”
(
D
iario de Navarra
, 2013).
Ondorioz, eta aurreko kapituluetan adierazitakoaren ildotik,
adineko per­tsonek (eta eurek jaso­tzen dituzten prestazio
pu­blikoek) zeregin bikoi­tza dute gure gizartean,
ba­tzuetan
lagun­tza pu­blikoaren
har­tzaile garbiak
izanik, baina beste
ba­tzuetan
lagun­tza-emaileak
(
bai lagun­tza ekonomikoa,
bai zerbi­tzua) familia, lana edo bizi­tza per­tsonala uztar­tzeko
espazioetan edo, zuzenean, familia askoren oinarriz­ko beha-
rrizanei lagun­tza ekonomikoa ematen.
3.4.
Baterako konparazioa
Familiaren esparruan eragina duten hiru dimen­tsioak banan-
banan aztertu ondoren, herrialde desberdinek beren BPGre-
kin alderatuta egiten duten ahalegin orokorraren baterako
ikuspegia azter dezakegu.
Familiei lagun­tzeko politiketan ahalegin handiena egiten ari
diren herrialde europarrek kapitulu honetan beren BPGren
%16
a gaindi­tzen dute (esaterako, Fran­tziak, Italiak eta
Austriak).
(19.
taula)
Familiei laguntzeko politiken gaineko gastu
publikoa BPG portzentajean
1995
2000
2007
2009
Alemania
%11,1 %11,8 %11,3 %12,5
Austria
%15,0 %14,8 %14,4 %16,0
Belgika
%10,5 %10,6 %10,8 %12,2
Danimarka
%11,9 %10,5 %11,0 %12,2
Espainia
%9,8
%8,9
%8,6 %10,0
Finlandia
%15,4 %12,3 %12,2 %14,6
Frantzia
%14,2 %14,3 %14,9 %16,2
Herbehereak
%9,8
%9,7
%9,1
%8,5
Irlanda
%6,2
%5,0
%6,6
%9,3
Italia
%11,3 %13,5 %14,5 %16,2
Luxenburgo
%12,9 %12,0
%9,1 %10,9
Norvegia
%11,0
%9,9
%9,6 %11,1
Portugal
%8,4
%9,4 %12,1 %13,7
Suedia
%9,8
%9,8 %10,5 %12,2
Suedia
%13,3 %11,4 %12,0 %13,4
EAE
%10,5 %10,3
%9,2 %11,5
Iturria: bertan egina, EUSTAT (2013) eta OCDE (2013) oinarri hartuta.
(20.
grafikoa)
Familia-politiken gaineko gastu publikoa
BPG portzentajean 2009an
%0,0
%5,0
%10,0
%15,0
%20,0
Italia
%16,2
Danimarka
%12,2
Portugal
%13,7
Luxenburgo
%10,9
Austria
%16,0
EAE
%11,5
Alemania
%12,5
Irlanda
%9,3
Frantzia
%16,2
Erresuma Batua
%12,2
Suedia
%13,4
Espainia
%10,0
Finlandia
%14,6
Norvegia
%11,1
Belgika
%12,2
Herbehereak
%8,5
Hori bai, haur­tzaroaren, ezintasunaren edo adineko per­
tsonen gaineko baterako dedikazioa eta banakako dedika-
zioa aldera­tzean ikus daitekeenez,
elkarren artean oso
eredu desberdinak
dira. Izan ere, pisua Italian ez da haur­
tzaroan oinarri­tzen (ahalegin gu­txi egiten baitute beste he-
rrialde europar ba­tzuekin alderatuta); horren ordez, adineko
per­tsonen arretarako politikekin lotuta dago. Ai­tzitik, Fran­
tzia, Austria, Suedia edo Finlandia bezalako herrialdeetan
baliabideen banaketa orekatuagoa da hiru kapituluetan.
Beste muturrean Irlanda, Espainia, Herbehereak edo Norve-
gia bezalako herrialdeek beren BPGren %10etik beherako
dedikazio-ahalegina egiten dute eta Herbehereen kasua oso
interesgarria da, apurka-apurka beheran­tz joan delako fami-
liei lagun­tzeko politiken gaineko inplikazioa.
EAE erdiko posizioan dago Europa mailan,
Belgika, Da-
nimarka, Erresuma Batua, Norvegia edo Luxenburgoren
an­tzera, beren BPGren %11 eta %12 artean. Era berean,
familien gaineko gastu pu­bliko orokorra batez besteko
espainiarra baino %1,5 altuagoa da (%11,5, %10en al-
dean)
eta Luxenburgo, Irlanda eta Herbehereak bezalako he-
rrialdeen gainetik dago, baina Erresuma Batua, Belgika edo
Alemania bezalakoen az­pitik.
Gastu pu­blikoak
1995
az geroztik izandako
bilakaerari
dagokionez, familiaren ikuspegi integrala kontuan hartuta,
EAEko gastua apur bat igo da az­ken urteetan,
herrialde
europar gehienetan gertatu bezala
(%10,5
etik %11,5era
pasata).
Berez, testuinguru europarrean az­pimarra­tzekoa li­tzateke
1995-2009
ko joera orokorra nolabaiteko igoera izan dela
(%3
ingurukoa) BPGren ahalegin pu­blikoaren gainean (esate-
rako, Belgikan, Fran­tzian, Italian edo Portugalen)
edo gel-
dialdi teorikoa
(
beren ahalegina ia mantendu duten herrial-
deetan, goran­tz edo beheran­tz aldaketa oso txikiak izanik,
esaterako, Danimarkan, Alemanian, Austrian edo Suedian).
F
amiliei
laguntzeko
politikak
E
uskadin
:
azterketa
eta
proposamenak
84
V
(
V). Familiei laguntzeko politika publikoak Europan eta EAE
n
.
Azterketa konparatiboa
Aurrekoa ikusi