¦
¦
Salbuespenak autonomia per­tsonala susta­tzeari eta men-
detasun-egoeran dauden per­tsonak zain­tzeari buruz­ko
legetik etorritako familia-inguruneko zain­tzei eta lagun­tza
per­tsonalizatuari lotutako prestazio ekonomiko publikoe-
tarako.
Adinekoei lotutako familien­tzako neurri
espezifikoak
¦
¦
Kenkariak adinagatik, adinekoen­tzat.
¦
¦
Kenkariak zergadunarekin bizi diren aurreko ahaideengatik.
Neurri horien muntak zehaz­tasun gehiagorekin ezagu­tzeko
eta horrela Europako kopuru ba­tzuekin (hurrengo kapituluan
eskainiko dira) konparatu ahal izateko, 1. eranskineko 1. tau-
la kon­tsulta daiteke. Bertan, txosten hau egiteko datan in-
darrean dauden muntak ager­tzen dira, lurralde historikoaren
eta kenkari-motaren arabera sailkatuta.
Beste bide fiskal ba­tzuen bitartez
Ziurrenik PFEZ familien­tzat kostuak oreka­tzeko tresna fiskal
nagusia den arren, familietan eragin handia daukaten beste
tresna fiskal ba­tzuk ere badaude, hala nola Ondare Eskual-
daketen eta Egin­tza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zer-
ga, edo zeharkako zergak, Balio Eran­tsiaren gaineko Zerga
(
BEZ) kasu.
Aurreko neurrietan bezala eta Familiei Lagun­tzeko 13/2008
Legeak araututakoaren ildoan, neurri horiek orobat fami-
lia ahulen­tzako babes berezia xeda­tzen dute eta familiaren
arloan ondorioak dauz­katen hainbat talderi eragiten diete.
Neurri nagusienen artean hauek nabarmendu daitez­ke:
¦
¦
Karga-tasa murriz­tua e­txebizi­tzen eskualdaketan, eskura­
tzen duena familia ugariaren titularra denean (Ondare Es-
kualdaketen eta Egin­tza Juridiko Dokumentatuen gaineko
Zerga).
¦
¦
%90
ekoak ere izan daitez­keen hobariak Ondasun Higiezi-
nen gaineko Zergaren kuota osoan, familia ugariaren titu-
larrak direnen alde (Ondasun Higiezinen gaineko Zerga).
Hobari horren ezarpena aukerakoa da toki-erakundeen­
tzat.
¦
¦
Salbuespenak parteka­tzen ez diren familia-zamak dituz­
ten per­tsonei gizarte-lagun­tzako zerbi­tzuak emateko (Ba-
lio Eran­tsiaren gaineko Zerga).
¦
¦
Salbuespenak BEZetik hez­kun­tza bereziaren arloan eta
ezgaitasunen bat duten per­tsonei eta/edo adinekoei
lagun­tzeko arloan (Balio Eran­tsiaren gaineko Zerga).
¦
¦
Zerga-tasa oso murriz­tuak "gabezia fisikoak" osa­tzeko ga-
ilu eta osagarrietarako eta/edo protesietarako, telelagun­
tza-zerbi­tzuetarako, e­txez e­txeko lagun­tzarako, eguneko
eta gaueko zentroetarako eta egoi­tzako arretarako, baita
mugikortasun urriko per­tsonen­tzako ibilgailuetarako ere
(
Balio Eran­tsiaren gaineko Zerga).
¦
¦
Murriz­ketak ezgaitasun fisikoa, psikikoa edo sen­tsoriala
duten per­tsonen eskuraketetan (Oinorde­tza eta Dohain­
tzen gaineko Zerga).
¦
¦
Salbuespenak mugikortasun urriko per­tsonen­tzako ibilga-
iluetan –horietaz ari da Ibilgailuen Araudi Orokorraren II.
eranskineko A letra–, ezgaitasunen bat duten per­tsonen
izenean matrikulatuta badaude (Trakzio Mekanikoko Ibil-
gailuen gaineko Zerga).
¦
¦
Salbuespena ezgaitasunen bat duten eta mugikortasun
urriko eskasia-egoeran dauden per­tsonen izenean ma-
trikulatuta dauden eta 14 zaldi-indar fiskal baino gu­txiago
dauz­katen ibilgailuetan, ibilgailua erabilera esklusiborako
balia­tzen bada (Trakzio Mekanikoko Ibilgailuen gaineko
Zerga).
¦
¦
Salbuespena 14 zaldi-indar fiskal baino gu­txiago dauz­
katen eta %65eko ezgaitasun-maila edo altuagoa duten
per­tsonen izenean matrikulatuta dauden ibilgailuetan
(
Trakzio Mekanikoko Ibilgailuen gaineko Zerga).
¦
¦
Salbuespena ezgaitasunen bat duten eta aipatutako
1971/1999
Errege Dekretuaren III. eranskin gisa dagoen
baremoaren A letraz kalifikatutako mugikortasun urriko
eskasia-egoeran dauden per­tsonen izenean matrikulatu-
ta dauden ibilgailuetan. Ez zaie 14 zaldi-indar fiskaleko
muga aplikatuko ibilgailua gurpil-aulkiz erabil­tzeko ego-
kituta badago (Trakzio Mekanikoko Ibilgailuen Gaineko
Zerga).
B. KOSTUAK OREKATZEKO BESTELAKO
NEURRIAK
Atal honen hasieran aipatu denez, neurri fiskalak ez ezik
familien­tzako
zuzeneko transferen­tzia ekonomikoak
ere badaude. Hala ere,
neurriok ez dira ekonomikoki
oso esangura­tsuak
kapitulu honetan az­tertu ditugun gai-
nerakoei dagokienez (hurrengo kapituluko konparazioan
egiaz­tatu ahal izango denez) eta
hazieraren kostuekin
eta
lanbidea, familiako bizi­tza eta norberaren bizi­tza
batera­tzearen sustapenarekin
daukate zerikusia nagusiki.
Honako hauek aipa­tzen ari gara: ardurapeko semeagatiko
eta/edo alabagatiko, erdi­tze edo adopzio nazional aniz­koi­
tzagatiko eta nazioarteko adopzioagatiko diru-lagun­tzak
(
seme-alabak dituz­ten familien­tzako diru-lagun­tzak arau­
tzen dituen
abenduaren 19ko 255/2006 Dekretuak
arau-
tutakoak) eta seme-alabak edo mendetasun-egoeran edo
osasun-egoera larrian dauden senideak zain­tzeko eszeden­
tzia hartu edo lanaldia murriz­tu duten langileen­tzako, horiek
ordez­teko eta semeak eta/edo alabak zain­tzeko langileak
kontrata­tzeko diru-lagun­tzak (familia eta lana bateragarri egi-
teko lagun­tzei buruz­ko
ekainaren 29ko 177/2010 Dekretuak
araututakoak).
Az­ken horiei eta haien eraginkortasun eskasari lotuta, Erakun-
deen Arteko III. Planak zera onartu du:
“
badirudi erakundeek
uz­tarketarako eskainitako aukeren arrakasta erlatiboa dela”
.
Izan ere, alde batetik,
“
uz­tarketarako lagun­tzen ezagu­tza
nahikoa urria da; eta, oro har, ez oso sakona”
eta, bestetik,
diru-zuz­kidura urria da eta, beraz, familia-politiketako gastu
publikoaren batez bestekoari dagokionez Europarekin bat
etor­tzeko aurrera egiten jarraitu behar da:
“
familia politikan,
nahiz eta krisi egoeran egon, gastu soziala euskal BPGaren
%2,2
ra hurbil­tzea mailaka, horrela europar batez bestekoare-
kin bat egiteko”.
Horrenbestez, eta lanbidea, familiako bizi­tza eta norberaren
bizi­tza batera­tzen lagun­tzeko neurriak oro har uniber­tsalak
badira ere –­txosten hau idaz­tean horri buruz ez­tabaida­
tzen ari garen arren–, ekin­tza horiek gastu publiko murriz­
tua daukate, hurrengo analisi-taulan ikus daitekeenez, talde
onuradunak, muntak eta kanpoan uz­teko egon daitez­keen
iriz­pideak identifika­tzen baititu.
F
amiliei
laguntzeko
politikak
E
uskadin
:
azterketa
eta
proposamenak
66
(
IV). EAE
n
familiei laguntzeko politika publikoak
IV
Aurrekoa ikusi