Estrategia honetan, hasteko,
ekoiz­pen-ereduaren egitura
arrazionaliza­tzen
da, batez ere ordutegiei dagokienez. He-
rrialde europar gehienetako egiturekin alderatuta, izan ere,
bizi­tzako alderdi desberdinak uz­tar­tzearen gaineko neurri
zeha­tzak zabalegiak dira eraginkorrak izan daitezen.
Neurri zeha­tz
horiei dagokienez, az­pimarra­tzekoa da era-
giketa-marjina murri­tza dela, EAEren eskumen-eremutik at
baitago
aitatasun– eta amatasun-baimenak
bezalako ele-
mentu esangura­tsuen araudi oparoa. Arlo horretan, EAEk
Langileen Estatutuan eta Gizon eta Emakumeen Berdinta-
sunerako 3/2007 Lege Organikoan xedatutakoa bete behar
du. Horien arabera, 16 asteko baimena dago amatasuna-
gatik (zati bat aitaren baimenarekin partekatu daiteke) eta,
gainera, 13 egun daude gizonen kasurako, zerga-oinarriaren
%100
ean ordainduta.
Hala ere,
EAEk ekimen propioak garatu ditu
,
bai zehaz­ki
familia, lana eta bizi­tza per­tsonalaren uz­tar­tzea hobe­tzeko,
bai arlo horretan eragin altua izateko. Honakoa az­pimarratu
behar da, batez ere:
¦
¦
Kostuak konpen­tsa­tzeko neurriei
dagokienez, 177/2010
Dekretuan jasotako lagun­tzak (urtero arau­tzen direnak
dagokion aginduaren bidez), eszeden­tzia, lanaldi-murriz­
keta eta abarren ondorioz­ko diru-sarreren galera par­tzialki
konpen­tsa­tzea xede dutenak.
Lagun­tza horien kopurua nahikoa ez den arren, neurriok
positiboki balora­tzen dira, lehen urra­tsa baitira familiei
aitorpen ekonomikoa emateko bidean, uz­tar­tze-lanak
aurreikusten direlako ez soilik seme-alabekin lotuta (men-
detasun-egoerak eta osasun-egoera larriak aurreikusten
dira lehen aldiz Europan), baizik eta baita familien hau-
taketa-aukerarekin ere, e­txean haurren zain­tzarako kon-
tratazio bat egiteko aukera emanez.
¦
¦
Baliabide eta zerbi­tzuei
dagokienez, familienganako
lagun­tza publikoa hurbileko baliabideen bidez orientatu
da. Zehaz­ki:
–
Haur­tzaroaren eremuan
oso garran­tzi­tsua da Hau-
rreskolen alde egindako apustu publiko indar­tsua,
­
baliabide hezi­tzaileak diren arren, eragin altua baitauka-
te familia, lana eta bizi­tza per­tsonala hobeto edo txar-
toago uz­tar­tzeko aukeretan.
Hurbileko baliabideak dira, eta az­ken urteetan biziki
garatu diren arren, oraindik ere desorekak dituz­te estal-
duran (batez ere biz­tanleria altuko hiriguneetan). Ordu-
tegiari errepara­tzen badiogu, testuinguru europarrare-
kin alderatuta malgutasuna eta zabaltasuna eskain­tzen
dituen arren, EAEko eta estatu-mailako lan-merkatuak
daukan gehiegiz­ko ordu-dedikazioaren ondorioz ba-
liabide hau ez da guz­tiz erabilgarria familia ba­tzuen­tzat.
–
Mendetasunaren esparruan
EAEn hainbat baliabi-
de jarri dira (e­txez e­txeko lagun­tza zerbi­tzua, eguneko
zentroak, egoi­tza-baliabideak…) menpeko per­tsonei
lagun­tza emateko, eta, ondorioz, familiei kide ahulenen
zain­tza, eta, az­ken finean, uz­tar­tze-beharrizanak erraz­
teko (ahal den neurrian).
Gizarte-zerbi­tzuen sistemako baliabide hauek eragin
altua dute familiengan, kalitate-ratio oso altuak eskainiz
eta erabil­tzailearen partaide­tza ekonomikoa aurreikusiz,
beren gaitasun ekonomikoaren arabera (beren errenta-
rekin eta ondarearekin lotuta). Eremu honetan, sarritan,
zerbi­tzuak irabazi asmorik gabeko erakundeek ematen
dituz­te. Euskal sistemaren bereizgarrietako bat da hori
eta eredu kontinental europarrekin lo­tzen da.
Az­kenik, atal honetan az­pimarra­tzekoa da lan-ordutegien
zabalera, lan-merkatuaren eskastasuna edo hainbat baliabi-
deren uniber­tsaltasun-falta bezalako fak­toreen ondorioz fa-
miliaren babes informala oraindik ere asko erabil­tzen dela eta
aitona-amonen zeregina ez dela soilik zerbi­tzu eta presta-
zio ekonomikoen har­tzaileena, baizik eta, sarritan, baliabide
familiar garran­tzi­tsua dira zerbi­tzu-prestazioari dagokionez,
baita kostuak konpen­tsa­tzeko ere. Izan ere, erretiroaren pen­
tsioak lagun­tza ekonomiko handia dira familia askoren­tzat.
71
F
amiliei
laguntzeko
politikak
E
uskadin
:
azterketa
eta
proposamenak
IV
(
I V ) . 5 .
O n d o r i o a k
Aurrekoa ikusi