¦
¦
Alkohola delitu berriekin eta egoera klinika berriekin lotu-
tako substantzia gisa ageri da.
¦
¦
Pertsona berarengan hainbat egoera kliniko bateratzen
dituzten askotariko diagnostikoak (buruko nahasmen-
dua, desgaitasun intelektuala, substantziekiko mende-
tasuna…) gero eta garrantzi handiagokoak dira arlo kli-
nikoan, eta prestakuntza eta baliabide espezifikoak behar
dituen pazientearen profil berria dute.
¦
¦
Bi aldetatik dago estigmatizatuta buruko gaixotasuna
duen presoa gune komunitarioarekiko harremanetan.
¦
¦
Buruko gaixotasuna duen pertsona espetxeen barruan
normalizatzeko eta integratzeko asmo proaktiboa dago,
presoaren gaitasunaren eta autonomia edota mendeta-
sun mailaren inguruan bideratuta.
¦
¦
Partaidetza maila handia dago buruko gaixotasuna duen
presoari laguntzeko eginkizunean talde guztietan, betiere
haien gaixotasuna ulertuta eta balizko eragile terapeutiko
eta normalizatzaile izateko asmoa izanda.
¦
¦
Lehentasunezkoa izan behar du buruko osasunaren ar-
loak lanbide curriculumetan.
¦
¦
Agerikoak dira erakundeen barruko tirabirak lanbide tal-
deen arteko harremanetan. Adostasun teorikoa badago
ere, eguneroko lanari buruz baterako guneak ezarri behar
dira koordinazioa ahalbidetzeko.
¦
¦
Buruko gaixotasuna duen presoaren erantzukizuna duen
lan terapeutikoa errehabilitaziorako osagaia da espe
txe guztietan, presoak egozgarritasunaren aldetik duen
egoera edozein delarik ere.
¦
¦
Iritzi iraingarria antzematen da espetxeek duten estigma-
ren inguruan, hots, errehabilitaziorako gune barik zigor
tzeko gunea izatearen gainean. Irudipen horrek beste bat
dakar, eginiko lanaren profesionaltasuna gutxiesten eta
ikusezintasuna areagotzen duena, profesionalen aldetik
nahiz gizartearen aldetik.
¦
¦
Kezka handia dago presoa espetxetik irten ondoren duen
egoerari buruz.
EAEko espetxeak ez daude espetxeetan agertzen diren gi-
zarte aldaketetatik eta erritmoetatik aparte, betiere beren
lana eratzeko baldintza itxiak eta bereziak eta lanaren xedea
gorabehera; proportzio eta intentsitate berezia du, baina ez
da partziala alde kualitatibotik. Gizarteak gero eta gehiago
ulertzen ditu eta gutxiago estigmatizatzen ditu buruko gaixo-
tasunak, eta norabide aldaketa hori, era berean, taldeen pen
tsamendu sozialaren eta profesionalaren bilakaeran ageri da,
seguru asko jakintza zehatzagatik eta ildo horretan pribile-
giatua izateagatik, hain zuzen ere buruko gaixotasuna duen
presoarekiko eguneroko tratu hurbilaren ondorioz.
Zenbait elementu komun bildu dira ondorioetan, gizartea-
ren ulermenik ezak eta bakartzeak eraginda: presoaren
eta presoa tratatzen duen profesionalaren estigmatizazioa,
espetxeko errealitatearen mitifikazio negatiboa…, baina
elementu garrantzitsuak ere ugariak dira hala nola profe-
sionalak eguneratzea, rol profesionalak sortzea oro har pre-
soei buruz, eta buruko gaixotasuna duten presoei bereziki;
normalizazioa, laguntza eta erregimen politika gisa... Beti
agertzen diren eta oinarrizkoak diren bi elementuen bidez
konpontzen da buruko gaixotasunak eguneroko bizitzan
duen presentzia:
¦
¦
Gaixoa ingurune instituzional kontrolatuan eta itxian
hobetzea.
¦
¦
Gune komunitarioa etsaitzat hartzea, arlo askotan islatua:
-
Koordinaziorik eza laguntzarako bitarteko publikoekin.
-
Moteltasuna edo komunikaziorik eza bitarteko juri-
dikoekin.
-
Errezelo ulertezinak pertsonen estalduran; erakundeen
estigmatizazioa ezkutatzen dute...
Bi errealitate horiek direla-eta, ongintza estilo paternalista
du erakundeak, eta hainbat modutan eta batzuetan kon-
traesanekin jardun dezake. Horregatik, ñabardurez beteriko
eremu fresko eta aberats horretan egiteko dagoen eta gehien
nabarmentzen den eginkizuna, seguru asko, erakundea kan-
pora zabaltzea da, baita gizartearekiko eta erakundeekiko
koordinazioan aurrera egitea ere.
5.
Landa-azterlanaren
bigarren fasea
Azterlanaren bigarren fase hau egin zen arloan agertutako
egoera berriaren balorazioa sartu ahal izateko, hain zuzen
espetxeko osasunaren arloko transferentziak Eusko Jaurlari
tzaren eratxiki izanaren ondorioz eta espetxe erakundeek
PAIEM bultzatu ondoren.
Aldaketa horiek arlo honetan izango zuten eragina aztertzeko
denbora behar zen, erkaketa egiteko eta perspektibaz azter
tzeko. Hori dela-eta, 2013ko irailetik abendura egin zen az-
terlana.
5.1.
Baliabidearen deskribapena:
elkarrizketa
Azterlanaren bigarren fase honetan, metodologia kualita-
tiboarekin jarraitu zen, betiere kuantifikazioa saihestuz eta
azalpen datuen bidez ezagutza espezifikoa lortzeko eta azal
tzeko xedearekin aztertzen diren gertaerak erregistroetan
idatziz. Informazioa bildu zen, helburuaren ezaugarriak lan-
duz, arlo kuantitatiboa edo kantitateak neurtu barik.
Hala ere, ikerketaren bigarren une honetan elkarrizketa izan
zen erabilitako funtsezko baliabidea. Horren bidez, fasea
parte hartzen duten eragileen bizipen pertsonalei buruzko
informazio argia eta espezifikoa bil daiteke, baita eguneroko
lana eta Euskadiko presoen buruko osasunaren arreta sozio-
sanitarioaren errealitateari buruzko gogoetak ere.
Testuinguru guztietan gizakiari buruzko informazioa biltzeko
metodorik zaharrena izan daiteke elkarrizketa, gizakiaren
antzinako gaitasunean eta eboluzio eskuraketan oinarri
tzen baita: hizkera. Teknikotzat jotzen dugu elkarrizketa,
pertsona batengana eta haren kontaketara hurbiltzeko era
63
A
skatasunik
gabe
dauden
pertsonen
buruko
osasunari
EAE
n
emandako
arreta
soziosanitarioa
VII
5 .
L a n d a - a z t e r l a n a r e n b i g a r r e n fa s e a
Aurrekoa ikusi