eta Gizonen Berdintasun Eragingarrirako
mar­txoaren 22ko
3/2007
Lege Organikoa
nabarmendu behar da, horren ondo-
rioz
Plan Concilia
delakoa sortu baita. Lege bien fun­tsez­ko
prin­tzipioa da berdintasunak zeharkako hedadura daukala;
hori bereiz­keriaren aurkako eskubide modernoaren bereiz-
garria da.
Bereiz­keria-egoeren preben­tzioa eta berdintasun-prin­tzipioa
eragingarri bihur­tzen duten politika ak­tiboen xedapena arau-
diaren fun­tsez­ko helburuak dira. Hortik eratorri dira eran­
tzunkidetasuna eta gurasotasun positiboa susta­tzeko xedea
duten neurriak, baita enpresek eta herri-administrazioek
berdintasun eraginkorra bul­tza­tzeko eta lanbidea, familiako
bizi­tza eta norberaren bizi­tza batera­tzearen aldeko ekin­tza
zuzen­tzaile positiboak gara­tzeko hartu duten konpromisoa
ere.
“
Oso araudi interesgarria da, gurasotasun positiboa, eran­
tzunkidetasuna eta batera­tzea kontuan hartu ditu-eta.
Neurri horiek oso positiboak dira familien­tzat”.
(
Gizarte-erakundeekin izandako elkarriz­ketak)
Familia Bitartekari­tzako 1/2008 Legea
Familia Bitartekari­tzako
o­tsailaren 8ko 1/2008 Legeak
familia-bitartekari­tza arau­tzen du, familiaren barruan sor­tzen
diren gataz­kak epaile­tzaz kanpo ebaz­teko prozedura gisa.
Alde batetik, konstituzioaren 39. artikuluan sar­tzen da, zeren
eta horren arabera –lehen adierazi dugun bezala– botere pu-
blikoek segurta­tzen baitute familiaren babes sozial, ekono-
miko eta juridikoa, bai eta seme-alabek babes osoa izango
dutela ere. Bestetik, Autonomia Estatutuan jasotako gizarte-
lagun­tzari buruz­ko eskumenen barruan dago.
Lege horretan bitartekari­tza aplika­tzeko eremua zabal­tzea
erabaki da; hartara, bikotea –senar-emaz­teak izan nahiz
izatez­ko bikotea izan– hausten denean sor­tzen diren gataz­
kak ez ezik, familia-ingurunean gerta daitez­keen beste
gataz­ka-egoera ba­tzuk ere ain­tzat hartu ahal izango dira,
hala nola, gurasoen eta seme-alaben arteko gataz­kak, fa-
milia biologikoaren eta harrera-familiaren artean sortutako
gataz­kak, mantenu-pen­tsioen inguruko gataz­kak edo gura-
soek aitona-amonei ilobekin harreman normalizatuak izatea
galaraz­teagatik sor­tzen diren gataz­kak.
Gizarte Zerbi­tzuei buruz­ko 12/2008 Legea
Gizarte Zerbi­tzuei buruz­ko
abenduaren 5eko 12/2008 Legeak
per­tsona, familia eta talde guz­tien gizartera­tzearen eta
autonomiaren alde egitea du xede; susta­tzeko, aurreikusteko,
babesteko eta lagun­tzeko eginkizunak betez gauzatu nahi
du xede hori, fun­tsean per­tsonei eta harremanei buruz­koak
diren prestazio eta zerbi­tzuen bidez.
Zalan­tzarik gabe, lege horrek familiei lagun­tzeko politika pu-
blikoei lotuta daukan fun­tsez­ko elementuetako bat da bere
bi tresnen bidez (katalogoa eta zerbi­tzu-zorroa) eskubide
subjek­tibo­tzat jo­tzen diren prestazioak zehaz­tu dituela eta,
beraz, uniber­tsalak eta EAE osoan ezarri beharrekoak direla
bermatu duela.
Lege horrek familiei lagun­tzeko politiketan eragina dauka-
ten zenbait arlotako eskubideak onartu ditu, adibidez men-
detasunaren, batera­tzearen edo familiaren ongizatearen
arloetakoak. Hain zuzen ere, zioen azalpenean aurreko ka-
pituluan aipatu ditugun fak­tore ba­tzuk jaso ditu, berariaz,
politika publiko espezifikoak eska­tzen dituz­ten familiaren
bilakaeraren fak­tore gisa.
Adibidez, onartu du aurreko legea, 1996koa, erreforma­tzea
aholka­tzen zuten fak­tore nagusietako bat autonomia muga-
tua daukaten per­tsonen kopuruaren haz­kunde etengabea
dela. Besteak beste,
“
mendekotasuna prebeni­tzeko eta arta­
tzeko beharrizanak eta eskaerak hazi egin dira, bai eta familiei
lagun­tzeko beharrizanak ere; horrekin batera, gizarte-lagun­
tza informala ahuldu da, geroz eta emakume gehiago sartu
direlako lan-merkatura eta, aldi berean, gizonez­ko askok
zainketa informalaren eginkizunak beren gain hartu ez dituz­
telako”.
Era berean, onartu du
“
familiei lagun­tzeko gizarte-sarea ari-
nagoa eta sendoagoa egiteko neurriak eta zerbi­tzuak”
bul­
tzatu behar direla
“
eta, oso modu berezian, oraindik ere men-
detasun-egoeran dauden per­tsonei lagun­tzeko eginkizunetan
zama handiena har­tzen duten emakumeak sare horretan sar­
tzen lagun­tzekoak”.
Halaber, argi eta garbi jaso du talde ahulenen­tzako jardun
publikoen bidez­ko lagun­tza:
“
e­txebizi­tza eskura­tzeko zailta-
sunek eta lan-prekarietateak batez ere gaz­teei, emakumeei
eta etorkinei eragiten diete; babes sozial nahikorik ez izateak
eta isolamendu– eta bakardade-egoeretan bizi­tzeak adinduei
eragiten die nagusiki; gizartearekin, ekonomiarekin edo fa-
miliarekin zerikusirik duten era askotako fak­toreen ondorioz
ugaldu diren gataz­ka-egoerek nerabeei eragiten diete eta
babesgabetasun-egoerek oro har adingabeei”.
Gizarteratzeko eta Diru Sarrerak
Bermatzeko 18/2008 Legea
Gizartera­tzeko eta Diru Sarrerak Berma­tzeko
abenduaren
23
ko 18/2008 Legeak
(
e­txebizi­tzako gastuetarako presta-
zio osagarriari buruz­ko
urtarrilaren 12ko 2/2010 Dekretuak
eta Diru-Sarrerak Berma­tzeko Errentari buruz­ko
maia­tzaren
25
eko 147/2010 Dekretuak
garatu zuten, eta geroago
Gizartera­tzeko eta Diru Sarrerak Berma­tzeko Legea alda­tzen
duen
azaroaren 24ko 4/2011 Legeak
aldatu zuen) honakoa
dio diru-sarrerak berma­tzeko errentari buruz:
“
prestazio
ekonomikoa da, nahiko diru-sarrerarik ez daukan bizikide­
tza-unitate bateko per­tsonei zuzendua, bizikide­tza-unitateak
nahiko diru-sarrerarik ez daukanean ez oinarriz­ko premietako
gastuei aurre egiteko eta ez gizartera­tzeko prozesu baten on-
dorio diren gastuei aurre egiteko”.
Diru-sarrerak berma­tzeko errenta bi modalitate desberdin-
dutan egituratu da: gizartera­tzeko eta gizarte-babeserako
oinarriz­ko errenta (baliabide ekonomikorik ez daukaten
per­tsonen­tzat) eta laneko diru-sarrerak osa­tzeko errenta
(
gizartera­tzeko oinarriz­ko errentarako adierazitako zenba-
tekoa baino diru-sarrera gu­txiago dituz­ten per­tsonen­tzat).
Diru-sarrerak berma­tzeko errenta e­txebizi­tzarako prestazio
osagarriaren bidez (alokairuko bizitokia ordain­tzeko) eta
gizarte-larrialdietarako lagun­tzen bidez (gastu espezifiko
ohikoak edo ezohikoak ordain­tzeko) osa­tzen da.
Diru-sarrerak berma­tzeko errenta eskubide bikoi­tzaren prin­
tzipioan (bizi­tzako oinarriz­ko premiei aurre egiteko baliabi-
de ekonomikoak izateko eskubidea eta erkidegoko arre-
F
amiliei
laguntzeko
politikak
E
uskadin
:
azterketa
eta
proposamenak
58
(
III). Esparru juridikorako hurbilketa
III
Aurrekoa ikusi